شیر موتوری
راهنمای خرید شیر موتوری
سیستم‌های تاسیساتی و صنعتی برای کنترل جریان سیالات به انواع شیرآلات نیاز دارند. در این میان، دو مدل شیر موتوری و شیر برقی بیشترین کاربرد را دارند و گاهی انتخاب بین آن‌ها برای کاربران دشوار می‌شود. هرچند هر دو وسیله وظیفه قطع و وصل یا کنترل جریان را بر عهده دارند اما تفاوت‌های فنی و کاربردی میان آن‌ها وجود دارد که دانستن این نکات می‌تواند انتخابی دقیق‌تر به همراه بیاورد.
شیر برقی یا Solenoid Valve با کمک یک سیم‌پیچ مغناطیسی عمل می‌کند. هنگامی‌که جریان برق از سیم‌پیچ عبور می‌کند، نیروی مغناطیسی ایجادشده هسته فلزی را به حرکت درمی‌آورد و مسیر عبور سیال را باز یا بسته می‌کند. سرعت عمل بالای شیر برقی آن را برای کاربردهایی که نیاز به قطع و وصل سریع دارند ایده‌آل می‌سازد.
| ویژگی | شیر موتوری | شیر برقی |
|---|---|---|
| نوع عملکرد | کنترل تدریجی و آرام جریان | قطع و وصل سریع و لحظه‌ای |
| مکانیزم کار | موتور الکتریکی و گیربکس | سیم‌پیچ مغناطیسی (Solenoid) |
| دقت کنترل | بالا، مناسب برای تنظیم دما و فشار | پایین‌تر، بیشتر برای قطع و وصل کامل |
| سرعت عمل | کندتر و تدریجی | بسیار سریع |
| کاربرد اصلی | سیستم‌های HVAC، کنترل دما، فرآیندهای صنعتی | خطوط آب، گاز، بخار، سیستم‌های ایمنی و صنعتی |
| مصرف انرژی | نسبتاً بیشتر به دلیل موتور | کمتر، چون فقط هنگام تحریک جریان برق نیاز دارد |
| طول عمر | بالا در صورت نگهداری مناسب | وابسته به کیفیت سیم‌پیچ و شرایط کارکرد |
| قیمت | معمولاً بالاتر | اقتصادی‌تر |
زمانی‌که به تنظیم تدریجی دما یا فشار نیاز داری
در سیستم‌های سرمایش و گرمایش مرکزی مانند چیلر و داکت اسپلیت
در کاربردهایی که حرکت نرم و دوام بیشتر اهمیت دارد
زمانی‌که به قطع و وصل سریع جریان نیاز داری
در سیستم‌های ایمنی یا مواقع اضطراری
در خطوطی که فشار و دمای سیال ثابت و مشخص است
شیر موتوری و شیر برقی هرکدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. شیر موتوری برای کنترل دقیق و تدریجی جریان سیال مناسب‌تر است و در پروژه‌های HVAC یا فرآیندهای حساس صنعتی کاربرد بیشتری دارد. در مقابل، شیر برقی انتخابی اقتصادی و سریع برای قطع و وصل ساده جریان در سیستم‌های عمومی و ایمنی به‌شمار می‌رود.
انتخاب درست میان این دو مدل کاملاً به نیاز پروژه، شرایط عملیاتی و سطح دقت مورد انتظار بستگی دارد.